Miasto ratuje historyczne nagrobki (zdjęcia)

Dodano 2019-02-27 12:19:42

Zgłoszenie znaleziska zostało przyjęte przez Miejskiego Konserwatora Zabytków, który wspólnie z władzami Miasta Leszna i parafią św. Krzyża zorganizował akcję ich ratowania. Wstępne oględziny obiektów wskazują na ich pochodzenie z okresu XVII – poł. XX w. Są wśród nich tablice z napisami niemieckimi, żydowskimi i polskimi. Wszystko wskazuje na to, że pochodzą z leszczyńskich cmentarzy likwidowanych po II wojnie światowej. Działania te spotykały się wtedy ze stanowczym sprzeciwem poznańskiej konserwator zabytków Teresy Ruszczyńskiej. W liście z dnia 8 maja 1950 r. skierowanym do Prezydenta Miasta Leszna pisała „..Niszczenie świadectw kulturalnej spuścizny społeczeństwa leszczyńskiego, noszących nawet charakter niemiecki lub jakikolwiek inny – obcy, jest metodą zmierzającą niezaprzeczalnie do fałszowania historii. Zniszczenie nagrobków o napisach niemieckich nie zmieni faktu, że w XVII i XVIII w. wśród mieszczaństwa leszczyńskiego była silna grupa innowiercza ze znacznym procentem mieszczan pochodzenia niemieckiego…”. Interwencja konserwatorska nie wstrzymała wówczas niszczenia cmentarzy, jednak uratowała przed całkowitym zniszczeniem znajdujące się tam nagrobki. Zwieziono je wówczas, niemal jako gruz budowlany, w pobliże kościoła św. Krzyża, gdzie bardzo potłuczone czekały przez kolejne lata na prawidłowe zagospodarowanie. Wiele z historycznych nagrobków, których wygląd znamy z historycznych relacji i fotografii zostało jednak bezpowrotnie zniszczonych i spożytkowanych jako surowiec wtórny. Zwłaszcza dotyczyło to nagrobków wykonanych z bardziej szlachetnych kamieni.

Odnalezienie po wielu latach płyt wykonanych z marmuru tym bardziej cieszy. Nagrobki te są świadectwem wielokulturowej przeszłości Leszna, przypominają także indywidualne historie jego mieszkańców. Na jednym z nich znajdowała się symboliczna inskrypcja „Jeżeli chcesz wiedzieć więcej o chrześcijańskim bogobojnym i zgodnym zachowaniu tego zabranego do niebios wzoru cnót, znajdziesz to w sercach żyjących w tutejszym mieście….”. Mając tego świadomość, władze Miasta Leszna od wielu już lat finansują prace konserwatorsko-budowlane w lapidarium przy kościele św. Krzyża. Będą one kontynuowane także i w następnych latach.

O znalezisku została powiadomiona Wojewódzka Konserwator Zabytków, pani Jolanta Goszczyńska, która zadeklarowała pomoc w przeprowadzeniu inwentaryzacji odnalezionych nagrobków. Prezydent Miasta Łukasz Borowiak zaproponował, aby po przeprowadzeniu niezbędnej konserwacji, największe z tych historycznych pomników zostały wyeksponowane na terenie leszczyńskich parków będących reliktem dawnych cmentarzy.