Znalezienie cudzej rzeczy – obowiązki znalazcy
Dodano 2024-11-04 08:56:18- Informacje wstępne
Znalezienie cudzej rzeczy to sytuacja, która może przytrafić się każdemu. Może to być zgubiony portfel, telefon, klucze czy inny przedmiot wartościowy. W takiej sytuacji warto znać swoje obowiązki jako znalazcy, aby postępować zgodnie z prawem i etyką.W Polsce funkcjonuje akt prawny, który wprost reguluje kwestię obowiązków przy znalezieniu cudzej rzeczy. Jest to Ustawa z dnia 20 lutego 2015 roku o rzeczach znalezionych.
Ustawa określa:
- obowiązki i prawa znalazcy oraz przechowującego;
- postępowanie w sprawach odbierania zawiadomień o znalezieniu rzeczy, przyjmowania i przechowania rzeczy znalezionych oraz poszukiwania osób uprawnionych do ich odbioru;
- postępowanie z rzeczami o wartości historycznej, naukowej lub artystycznej. -
Postępowanie w sytuacji znalezienia rzeczy
Zgodnie z treścią przepisów ustawy o rzeczach znalezionych zakres obowiązków znalazcy zależy przede wszystkim od tego, czy zna on faktycznego właściciela zagubionego przedmiotu. Jeśli tak jest, musi on niezwłocznie zawiadomić go o fakcie odnalezienia rzeczy i zwrócić mu ją bez jakiegokolwiek roszczenia o zapłatę znaleźnego. Powyższy obowiązek jest niezależny od rodzaju, stanu i wartości znalezionej rzeczy. Zwrot przedmiotu prawowitemu właścicielowi pojawi się zarówno przy znalezieniu drogiego zegarka lub biżuterii, jak i dziecięcej zabawki, ubrania czy książki. Natomiast zgodnie z ustawą – osoba, która znalazła rzecz i nie zna osoby uprawnionej do jej odbioru lub nie zna jej miejsca pobytu, niezwłocznie zawiadamia o znalezieniu rzeczy starostę właściwego ze względu na miejsce zamieszkania znalazcy lub miejsce znalezienia rzeczy.
W przypadku gdy rzecz została znaleziona w cudzym pomieszczeniu należy niezwłocznie zawiadomić o tym osobę zajmującą pomieszczenie i na żądanie tej osoby oddać jej rzecz na przechowanie. Jeżeli osoba zajmująca pomieszczenie nie zna osoby uprawnionej do odbioru rzeczy lub nie zna miejsca jej pobytu, niezwłocznie zawiadamia o znalezieniu rzeczy właściwego starostę.
W przypadku znalezienia rzeczy, której posiadanie wymaga pozwolenia, w szczególności broń, amunicję, materiały wybuchowe albo dowód osobisty lub paszport, znalazca niezwłocznie oddaje rzecz najbliższej jednostce organizacyjnej Policji, a jeżeli oddanie rzeczy wiązałoby się z zagrożeniem życia lub zdrowia – zawiadamia o miejscu, w którym rzecz się znajduje. Jednostka organizacyjna Policji niezwłocznie zawiadamia właściwego starostę o znalezieniu rzeczy oraz znalazcy.
W przypadku znalezienia rzeczy w budynku publicznym, innym budynku lub pomieszczeniu otwartym dla publiczności albo środku transportu publicznego znalazca oddaje rzecz zarządcy budynku, pomieszczenia albo środka transportu publicznego, który po upływie 3 dni od dnia otrzymania rzeczy przekazuje ją właściwemu staroście, chyba że w tym terminie zgłosi się osoba uprawniona do odbioru rzeczy.
W przypadku gdy przechowanie lub oddanie rzeczy przez znalazcę jest niemożliwe albo połączone z niebezpieczeństwem pogorszenia się rzeczy, trudnościami lub znacznymi kosztami, znalazca może ograniczyć się do wskazania osobie uprawnionej do odbioru rzeczy, właściwemu staroście lub właściwemu zarządcy miejsca, w którym rzecz się znajduje.
-
Znaleźne
Znalazca przechowujący rzecz, który uczynił zadość swoim obowiązkom, może żądać znaleźnego w wysokości jednej dziesiątej wartości rzeczy, jeżeli zgłosił swoje roszczenie najpóźniej w chwili wydania rzeczy osobie uprawnionej do jej odbioru. W przypadku gdy rzecz nie jest przechowywana przez znalazcę, znalazca może zastrzec wobec przechowującego, że będzie żądał znaleźnego. W takim przypadku przechowujący zawiadamia znalazcę o wydaniu rzeczy osobie uprawnionej do jej odbioru oraz o jej adresie zamieszkania albo siedziby, a znalazca może zgłosić żądanie znaleźnego w terminie miesiąca od dnia zawiadomienia go o wydaniu rzeczy. Przechowujący informuje o tym osobę uprawnioną do odbioru rzeczy. W przypadku gdy rzecz znaleziona jest zabytkiem lub materiałem archiwalnym i stała się własnością Skarbu Państwa, znalazcy przysługuje nagroda.
-
Przechowywanie rzeczy znalezionych
Rzeczy oddane organowi właściwemu do przechowania rzeczy przechowuje się w warunkach zapewniających ich bezpieczeństwo i trwałość. Rzeczy, co do których zachodzi niebezpieczeństwo pogorszenia, w szczególności szybkiego zepsucia lub znacznego obniżenia wartości, w miarę możliwości przechowuje się w warunkach pozwalających na zachowanie ich w należytym stanie do czasu sprzedaży. W przypadku gdy rzecz znaleziona nie została odebrana przez osobę uprawnioną do jej odbioru w ciągu roku od dnia doręczenia jej wezwania do odbioru, a w przypadku niemożności wezwania – w ciągu 2 lat od dnia jej znalezienia, właściwy starosta zawiadamia o tym znalazcę oraz wzywa go do odbioru rzeczy w terminie, nie krótszym niż 2 tygodnie, z pouczeniem, że w przypadku nieodebrania rzeczy w tym terminie jej właścicielem stanie się powiat. Powyższej zasady nie zastosujemy jednak do znalezisk archeologicznych – w tym przypadku rzecz znaleziona po upływie terminu do jej odebrania przez osobę uprawnioną staje się własnością Skarbu Państwa.
Należy pamiętać, że nielegalne przywłaszczenie cudzej rzeczy jest przestępstwem. Zgodnie z art. 284 Kodeksu karnego, osoba, która przywłaszcza sobie rzecz znalezioną, może podlegać odpowiedzialności karnej.
-
Biuro rzeczy znalezionych
Biuro rzeczy znalezionych, jak sama nazwa wskazuje, jest miejscem do którego możemy zgłaszać przypadkowo znalezione rzeczy, które nie są naszą własnością, ale także udać się w poszukiwaniu rzeczy, które sami zagubiliśmy. Każde większe miasto ma swoje biuro rzeczy znalezionych.
Do zakresu działania Biura Rzeczy znalezionych należy w szczególności:
- przyjmowanie rzeczy znalezionych i ich ewidencjonowanie;
- prowadzenie magazynu rzeczy znalezionych;
- wydawanie rzeczy znalezionych ich właścicielom;
- przesyłanie znalezionych dokumentów, w tym dowodów osobistych,
- paszportów, praw jazdy, dowodów rejestracyjnych pojazdów do organów, które je wydały;
- zabezpieczanie znalezionych rzeczy wartościowych oraz środków pieniężnych;
- prowadzenie postępowania związanego z likwidacją rzeczy znalezionych po upływie okresu ich przechowywania.
- Podsumowanie
W Biurze są przechowywane rzeczy znalezione przez okres dwóch lat od ich znalezienia lub roku od wezwania osoby uprawnionej po odbiór. Termin do odbioru rzeczy znalezionej wynosi 1 rok i należy go liczyć od momentu wezwania przez tut. Biuro osoby uprawnionej do jej odbioru rzeczy. W razie braku możliwości wezwania osoby uprawnionej do odbioru – termin podjęcia rzeczy znalezionej wynosi 2 lata, od momentu znalezienia rzeczy.
Autor: r. pr. Wiktoria Lach
Źródło: fundacja.togatus.pl
Fot. fundacja.togatus.pl