Jerzy Pohl. Malarstwo

Dodano 2021-08-24 09:22:10

Miejscowość: Osieczna
Miejsce: Centrum Kultury i Biblioteka w Osiecznej
Data rozpoczęcia: 2021-09-03 18:00
Data zakończenia: 2021-09-12 18:00
Organizator: Towarzystwo Ziemi Osieckiej

3 września 2021 r., godz. 18.00
Centrum Kultury i Biblioteka w Osiecznej, ul. Krzywińska 4
Wystawa czynna:
4 - 12 września 2021 r.,
8.00-18.00 (poniedziałek - piątek), 15.00-18.00 (sobota - niedziela)

Jerzy Pohl (1949-2020) studiował w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych w Poznaniu w pracowni malarstwa prof. Stanisława Teisseyre´a oraz gobelinu prof. Magdaleny Abakanowicz. Dyplom otrzymał w 1974 roku. Mieszkał i tworzył w Osiecznej.

Jakie pytanie i jakie odpowiedzi stawia przed odbiorcą malarstwo J. Pohla? Na co kładzie większy nacisk: czy na postawieniu pytania, na podsunięciu “zagadki”, czy też raczej na udzieleniu gotowej już odpowiedzi? Jakimi środkami wypowiedzi artystycznej posługuje się w owych pytaniach i odpowiedziach? Jak ogólnie określić można rodzaj sztuki uprawianej przez tego autora? Poczynając od ostatniego z tych pytań, rzec można, iż malarstwo J. Pohla to “realizm metaforyczny”. Określenie to może brzmieć nieco paradoksalnie, a wątpliwości wynikać mogą z pozornej sprzeczności tych słów: “realizm” i "metaforyczny”. Jest to jednak, jak się rzekło, paradoks i sprzeczność pozorna. Realizm metaforyczny jako ogólne określenie tej sztuki sugeruje, iż elementy przedstawione w obrazach są odbiciem rzeczywistości, są dokumentem realnego świata, przedstawionego jednak niedosłownie i niejednoznacznie. Dobór elementów, ich wzajemna kompozycja - niekiedy przechodząca w nadrealność ich wykadrowanie ze świata innych elementów doprowadza do możliwości pojawienia się nowego znaczenia, innego niż “dosłowny” wyraz i jego bezpośrednie znaczenie. Realizm metaforyczny w tym malarstwie oznacza też, iż poszczególne elementy składowego obrazu, poszczególne fragmenty kompozycji są realne, dopiero ich całość, ich suma, ich wzajemne powiązanie i kontekst mają sens metaforyczny i przynoszą nowe znaczenie. I to jest odpowiedź na kolejne, uprzednio postawione pytanie.

Marian Golka
Jerzy Pohl - wystawa malarstwa, fragment tekstu z katalogu wystawy, BWA w Lesznie, kwiecień 1979


To, co najbardziej zbliża mnie do malarstwa Jerzego Pohla, to jego podmiotowość, osobniczość malarskiego zapisu własnych przeżyć, przemyśleń, fascynacji, obsesji. Traktuje on malarstwo instrumentalnie, jakby stanowiło dla niego zaledwie jedną z możliwości zamanifestowania i zakomunikowania swojego „życia w świecie”. Jakby sztukę życia pokładał Pohl ponad inne sztuki. I chyba właśnie dlatego obrazy artysty tak często zadziwiają i urzekają. W kompozycjach Pohla scalający świat form przedmiotowych i biologicznych /łączy się - przyp. red./ w jedną konsekwentną całość. Najczęstszym motywem są wykadrowane, powiększone i zwielokrotnione detale fizjonomiczne, głównie oczy i usta. Równie często Pohl maluje nagie postaci kobiet i mężczyzn, w wielu obrazach zwielokrotnione w okiennych szybach i lustrach. Ważne jednak, że Pohl nie traktuje nagości wyłącznie w kategoriach estetycznych, staje się ona, bowiem na równi kategorią etyczną będąc synonimem pewnej postawy wobec świata - postawy otwartej, choć może zbyt biernej, wyczekującej. Mimo iluzjonistycznego potraktowania jawiących się w tych obrazach postaci i przedmiotów malarstwo Pohla oscyluje raczej w kierunku nierealności (żeby nie użyć bardzo mylących dla porównań słów – surrealizm czy realizm magiczny).
Ta niecodzienna codzienność Pohla ma w sobie coś ze snu, metafizyki, magii, halucynacji. Obrazy artysty cechuje niebagatelna sprawność warsztatowa, refleksja nad światem i sobą przetransportowaną na język znaków plastycznych. A jest Pohl w tych obrazach - „Bardzo refleksyjny i melancholijny zarazem, erotycznie dosadny i lirycznie patetyczny, filozoficznie wyrachowany i pięknoduchowski, poważny i paradoksalny”.

Mariusz Rosiak, 1979 r.
źródło: https://jerzypohl-art.pl.tl/